Jan van Tilborg

Jan van Tilborg, zijn vrouw Hanna van Tilborg-van Mersbergen, dochter Ottolina en de moeder van Hanna, Aletta van Mersbergen-van Wijk

Op vijf januari 1945 vond kort na de middag een hevige geallieerde beschieting plaats van Wijk. Vliegtuigen gooiden die dag hun bommen af op het dorp, waarbij zeer veel burgers om het leven kwamen.

De meesten kwamen om in de kelder van de bakkerij van Van der Pol, waar zij een schuilplaats hadden gezocht. Eén bom viel dichtbij de bakkerij, waardoor het huis instortte en de brandende bakkersoven in de kelder terechtkwam. Bij de omgekomenen waren ook Jan van Tilborg, zijn vrouw Hanna en hun dochter Ottolina. Dit boerengezin woonde oorspronkelijk in Drongelen, maar nadat dit dorp begin november 1944 in de frontlinie was komen te liggen, had het gezin een schuilplaats gevonden in Wijk en Aalburg in de hoop er veilig te zijn. De dag waarop ze om het leven kwamen was vader Jan 49 jaar, moeder Hanna 56 jaar – zij was voor de tweede keer getrouwd – en dochter Ottolien 19 jaar oud.

Jan was de broer van Leendert van Tilborg, die op dat moment nog geen verkering had met mevrouw C. van Tilborg-Hajer, die in 1944 in Genderen was komen wonen en die in 1949 met Leendert trouwde. Maar haar man vertelde later wel over wat er op 5 januari in Wijk en Aalburg was gebeurd.

Mevrouw Van Tilborg: ‘Wij moesten op 5 november 1944 uit Genderen evacueren vanwege de hevige beschietingen van de geallieerden, gelegen aan de zuidkant van de Bergsche Maas.’ Evenals het gezin van Jan van Tilborg vond ook Leendert een schuilplaats in Wijk en Aalburg. In de schuilkelder waar hij verbleef waren op 5 januari ook de gereformeerde predikant van Genderen, ds. Ritsema en zijn vrouw, die op het punt stond te bevallen. Leendert werd gevraagd of hij dokter Aanen wilde gaan waarschuwen, die dichtbij de kerktoren woonde.

Toen hij het doktershuis naderde, zag hij de kerktoren al van ver branden. Dichterbij gekomen, zag hij opeens een wagen naderen met daarop enkele doden. Maar één persoon leefde nog en toen Leendert goed keek, zag hij dat het zijn broer Jan was, zwaargewond en verbrand. Jan fluisterde: ‘Er zijn er veel dood. Ook Hanna is dood en Ottolina is dood en de moeder van Hanna. ‘ (De moeder van Hanna was Aletta van Wijk, de weduwe van Blees van Mersbergen. Zij werd 87 jaar.) Jan werd nog naar het ziekenhuis in Gorinchem gebracht, waar hij is overleden.

Tekst: Herinneringen 60 jaar vrijheid door dr. Cees de Gast en Renny Wink